Tiến trình chiến tranh Chiến_tranh_Ogaden

Phạm vi tương đối Đại Somalia.Lãnh thổ Ethiopia bị Somalia chiếm đóng năm 1977.

Xâm chiếm và giai đoạn đầu (tháng 7–8)

Theo các nguồn của Ethiopia, Quân đội Quốc gia Somalia xua quân xâm nhập Ogaden lúc 03:00 giờ ngày 13 tháng 7 năm 1977 (tức 5 tháng Hamle năm 1969 theo lịch Ethiopia) (một số nguồn khác ghi ngày 23 tháng 7).[34] Theo các nguồn Ethiopia, quân xâm chiếm có số lượng 70.000 người, 40 chiến đấu cơ, 250 xe tăng, 350 thiết vận xa, và 600 pháo, thực tế có nghĩa là toàn bộ lục quân Somalia.[34] Đến cuối tháng, 60% lãnh thổ Ogaden nằm trong tay quân SNA-WSLF, trong đó có Gode bên bờ sông Shabelle. Các lực lượng tấn công gặp phải một số thất bại ban đầu; quân phòng thủ Ethiopia tại Dire DawaJijiga gây thương vong nặng cho họ. Không quân Ethiopia (EAF) cũng bắt đầu lập ưu thế hàng không khi sử dụng các máy bay Northrop F-5, cho dù ban đầu bị áp đảo về số lượng MiG-21 của Somalia. Tuy nhiên, Somalia dễ dàng áp đảo năng lực vũ khí và kỹ thuật của Ethiopia. Tướng quân Vasily Petrov của Quân đội Liên Xô báo cáo về Moskva "tình trạng tàn tệ" của Lục quân Ethiopia. Các sư đoàn lục quân số 3 và 4 của Ethiopia thực tế ngưng tồn tại do phải đương đầu với quân chủ đạo của Somalia.[35]

Liên Xô nhận thấy mình cung ứng cho cả hai bên tham chiến, họ nỗ lực làm trung gian để ngừng bắn. Khi nỗ lực thất bại, người Liên Xô bỏ rơi Somalia. Toàn bộ viện trợ cho chế độ của Siad Barre bị dừng lại, trong khi vũ khí chuyển bằng tàu biển đến Ethiopia thì tăng lên. Viện trợ quân sự của Liên Xô (đứng thứ nhì về cường độ chỉ sau đợt tái cung cấp khổng lồ vào tháng 10 năm 1973 cho quân Syria trong Chiến tranh Yom Kippur) và các cố vấn tràn ngập cùng với khoảng 15.000 chiến binh Cuba. Các quốc gia Cộng sản khác cung cấp trợ giúp: Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Yemen cung cấp viện trợ quân sự và Triều Tiên giúp đào tạo một lực lượng "dân quân"; Đông Đức cũng cung cấp huấn luyện, kỹ thuật và hỗ trợ quân.[36] (Khi quy mô trợ giúp của phe Cộng sản trở nên rõ ràng trong tháng 11 năm 1977, Somalia đoạn tuyệt quan hệ ngoại giao với Liên Xô và trục xuất toàn bộ công dân Liên Xô khỏi lãnh thổ.)

Không phải toàn bộ các quốc gia Cộng sản đều đứng về phía Ethiopia, do kình địch Trung-Xô nên Trung Quốc trợ giúp Somalia trên phương diện ngoại giao cùng bằng chứng trợ giúp quân sự. Romania dười quyền Nicolae Ceauşescu có thói quen phá vỡ các chính sách của Liên Xô và duy trì quan hệ ngoại giao hữu hảo với Siad Barre.

Đến ngày 17 tháng 8, các đơn vị quân đội Somalia đã tiến đến ngoại vi thành phố chiến lược Dire Dawa. Tại thành phố này không chỉ có căn cứ không quân lớn thứ nhì toàn quốc, có giao lộ vào Ogaden, mà còn có đường sắt huyết mạch của Ethiopia đến Biển Đỏ, và nếu người Somalia nắm được Dire Dawa, Ethiopia sẽ không thể xuất khẩu nông sản và có khí tài cần thiết để tiếp tục chiến đấu. Gebre Tareke ước tính quân Somalia tiến với hai lữ đoàn cơ động hóa, một tiểu đoàn xe tăng và một khẩu đội BM về thành phố; kháng cự là Sư đoàn dân quân số 2 Ethiopia, tiểu đoàn Nebelbal 201, tiểu đoàn 781 và lữ đoàn 78, đại đội cơ giới hóa số 4, và một trung đội xe tăng có hai xe.[6] Giao tranh ác liệt với cả hai bên do có tính chất quyết định, song sau hai ngày, bất chấp quân Somalia từng chiếm được sân bay, quân Ethiopia đẩy lùi được cuộc tấn công, khiến quân Somalia triệt thoái. Từ đó, Dire Dawa không còn nguy cơ bị tấn công.[37]

Các chiến thắng của Somali và bao vây Harar (tháng 9–1)

Lực lượng Mặt trận Giải phóng Tây Somali.

Chiến thắng riêng lẻ lớn nhất của SNA-WSLF là một cuộc tấn công thứ nhì vào Jijiga khoảng giữa tháng 9 (trận Jijiga), khi đó các binh sĩ Ethiopia bị mất tinh thần đã triệt thoái. Lực lượng phòng thủ địa phương không phải đối thủ của quân Somalia và quân đội Ethiopia buộc phải rút qua đèo Marda, nửa đường giữa Jijiga và Harar. Đến tháng 9, Ethiopia buộc phải thừa nhận rằng họ chỉ kiểm soát khoảng 10% diện tích Ogaden và tận dụng mạnh lợi thế của họ do các tiểu đoàn xe tăng chịu tiêu hao lớn, các cuộc không kích không ngớt của Ethiopia vào tuyến tiếp tế của họ, và bắt đầu mùa mưa khiến các đường đất không sử dụng được. Trong thời gian này, chính phủ Ethiopia tìm cách gây dựng và đào tạo một lực lượng dân quân hùng mạnh khổng lồ gồm 100.000 người và biên chế họ vào lực lượng chính quy. Ngoài ra, do quân đội Ethiopia là một khách hàng của vũ khí Hoa Kỳ, họ thích nghi gấp rút với vũ khí mới từ khối Khối Warszawa.

Từ tháng 10 năm 1977 đến tháng 1 năm 1978, quân SNA-WSLF nỗ lực chiếm lĩnh Harar trong trận Harar, khi 40.000 lính Ethiopia tái tập hợp và tái vũ trang với pháo và thiết giáp do Liên Xô cung cấp; nhận được hỗ trợ từ 1500 "cố vấn" Liên Xô và 11.000 binh sĩ Cuba, họ giao tranh ác liệt với người Somali. Mặc dù quân Somali tiến đến ngoại vi thành phố vào tháng 11, song họ kiệt sức và cuối cùng phải triệt thoái để chuẩn bị đối phó quân Ethiopia phản công.

Ethiopia-Cuban phản công (tháng 2–3)

Dự kiến Ethiopia-Cuban tiến hành tấn công vào đầu tháng 2; tuy nhiên, kèm theo nó là một cuộc tấn công thứ nhì mà người Somali không ngờ. Một đội binh sĩ Ethiopia và Cuba tiến về phía đông bắc vào vùng cao nguyên giữa Jijiga và biên giới với Somalia, vòng qua quân SNA-WSLF trấn giữ đèo Marda. Các máy bay trực thăng Mil Mi-6 không vận các xe bọc thép BMD-1ASU-57 của Cuba đến sau lưng đối phương. Người Somalia do đó bị tấn công từ hai hướng trong một trận chiến "gọng kìm", quân Ethiopia tái chiếm Jijiga chỉ trong hai ngày và giết được 3.000 quân Somali.[cần dẫn nguồn] Năng lực phòng thủ của quân Somali sụp đổ và toàn bộ các đô thị chính của Ethiopia bị tái chiếm trong các tuần sau. Nhận thức tình thế, Siad Barre lệnh cho SNA triệt thoái về Somalia vào ngày 9 tháng 3 năm 1978, song Rene LaFort tuyên bố rằng người Somali, biết trước tình hình nên đã rút từ trước các vũ khí hạng nặng.[38] Đơn vị đáng kể cuối cùng của Somalia rời khỏi Ethiopia vào ngày 15 tháng 3 năm 1978, đánh dấu kết thúc chiến tranh.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Chiến_tranh_Ogaden http://info.newcastle.edu.au/Resources/Schools/Eco... http://www.buluugleey.com/warkiidanbe/Governance.h... http://www.onwar.com/aced/data/oscar/ogaden1976.ht... http://www.strategypage.com/htmw/htwin/articles/20... http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@f... http://www.acig.org/ http://www.acig.org/artman/publish/article_188.sht... //doi.org/10.1080%2F03071848308523524 http://www.globalsecurity.org/military/library/rep... http://www.globalsecurity.org/military/library/rep...